ประเพณีพิธีการกั้นประตูเงินประตูทอง


กั้นประตูเงินประตูทอง

 

สมัยก่อนกว่าเจ้าบ่าวจะเข้าไปถึงตัวเจ้าสาวได้นั้นต้องผ่านหลายประตู แต่ปัจจุบันส่วนใหญ่นิยมกั้นแค่ 3 ประตูเท่านั้น คือ ประตูชัย ประตูเงิน ประตูทอง หรือ ประตูนาก แต่ละประตูต้องให้ของกำนัล ถุงใส่เงิน หรือซองใส่เงินเพื่อเป็นใบผ่านทาง ซึ่งบางครั้งเจ้าบ่าวก็ทำหน้าที่เองหรือมีเฒ่าแก่บ้างเพื่อนเจ้าบ่าวบ้างมาช่วยเจรจาต่อรองกับผู้กั้นประตูซึ่งเป็นคนของเจ้าสาว และอาจมีการกล่าวหยอกเย้าต่อรองกันอย่างสนุกสนาน

โดยอันดับแรกเมื่อขบวนขักหมากของเจ้าบ่าวมาถึงประตูบ้านเจ้าสาวก็จะเจอประตูรั้วซึ่งถือเป็นด่านแรก จากนั้นญาติๆ ของฝ่ายเจ้าสาว 2 คน จะถือชายผ้ากั้นไว้คนละข้าง เรียกว่า "ปิดประตูขันหมาก" เฒ่าแก่ฝ่ายเจ้าบ่าวก็จะถามว่า...

เฒ่าแกเจ้าบ่าว : ประตูนี้มีชื่อว่าอะไร

ผู้กั้นประตู : ประตูชัย

เฒ่าแก่ก็จะให้ของกำนัลหรือซองใส่เงินแก่ผู้กั้นเพื่อขอผ่านทาง เรียกว่า "ของแถมพกอย่างตรี" อะ ๆ แต่ใช่ว่าจะผ่านไปได้ง่าย ๆ เพราะอาจต้องผ่านอีกหลายประตูกว่าจะเข้าไปในบ้านเจ้าสาวได้ และเมื่อผู้กั้นยอมเปิดให้ผ่านแล้วก็มาถึงประตูที่ 2 คือ "ประตูเงิน" การกั้นประตูเงินนี้จะใช้ผ้าแพรหรือผ้าชนิดดีกว่าที่ใช้กั้นประตูชัย ผู้ที่ถือผ้ากั้นทั้งสองคนส่วนใหญ่เป็นญาติสนิทของเจ้าสาวโดยเฒ่าแก่จะถามว่า...

 

 

เฒ่าแกเจ้าบ่าว : ประตูชั้นสองนี้มีชื่อว่าอะไร

ผู้กั้นประตู : ประตูเงิน

เฒ่าแก่จึงมอบซองหรือที่เรียกว่า "ของแถมพกอย่างโท" ให้เพื่อขอผ่านทาง ทั้งนี้ก่อนขึ้นบ้านน้องของเจ้าสาวจะทำหน้าที่ล้างเท้าให้เจ้าบ่าวซึ่งทำพอเป็นพิธีเท่านั้นและเจ้าบ่าวต้องให้ซองเงินเป็นรางวัล และสำหรับด่านสุดท้ายซึ่งก็คือ "ประตูทอง" ผู้ที่ทำการปิดกั้นส่วนใหญ่จะเป็นพี่น้องของเจ้าสาวสิ่งที่ใช้กั้นอาจเป็นแพรอย่างดีหรือจะใช้สร้อยทองดึงชายไว้คนละมุมก็ได้ โดยเฒ่าแก่จะถามว่า...

เฒ่าแกเจ้าบ่าว : นี่ประตูอะไร

เฒ่าแกเจ้าบ่าว : ประตูทอง

เฒ่าแก่จึงยื่นซองหรือ "ของแถมพกอย่างเอก" ให้เพื่อขอผ่านทาง ซึ่งซองจะมีราคาสูงกว่า 2 ประตูแรก และเมื่อได้ของซองแล้ว ผู้กั้นประตูจะถามเฒ่าแก่ฝ่ายชายว่า...

ผู้กั้นประตู : ท่านทั้งปวงนี้เดินมาทางไหน

เฒ่าแกเจ้าบ่าว : ข้าพเจ้าเดินมาทางตะพานทิพย์ตะพานแสง

ผู้กั้นประตู : ข้าพเจ้าเดินมาทางตะพานเงินตะพานทอง

จากนั้นผู้ปิดกั้นประตูจะยอมเปิดทางให้เฒ่าแก่และเจ้าบ่าวพร้อมเครื่องขันหมากเข้าไปในบ้าน ซึ่งพ่อแม่เจ้าสาวก็จะออกมาต้อนรับเพื่อพาไปทำพิธีอื่น ๆ ต่อไป

 

Cr : Weddingmage